Historia Szkół Katolickich św. Ojca Pio w Zamościu
Szkoła katolicka działa w polskim systemie oświaty, który opiera się na zasadach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz na zgodnych z Konstytucją ustawach o systemie oświaty i Karcie Nauczyciela. Prawo oświatowe daje możliwość zakładania i prowadzenia zarówno publicznych jak i niepublicznych szkół innym niż jednostki samorządu terytorialnego podmiotom.
Na mocy Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczypospolitą Polską – prawo do określania charakteru wychowawczego szkoły katolickiej przynależy Kościołowi. Sytuacja jest tu jednoznaczna – fundamentem jej programu wychowawczego, w tym realizowanego poprzez nauczanie, są zasady i wartości głoszone przez Kościół katolicki. Osoba Jezusa Chrystusa stawiana jest jako ideał wychowawczy oraz kryterium wszelkich działań mających na celu jego urzeczywistnienie. Szkoła katolicka jest zarówno instytucją kościelną pełniącą misję właściwą Kościołowi, jak i oświatową z jej funkcjami typowymi dla każdej szkoły. Zespalając w swej strukturze dwa podmioty, szkoła katolicka realizuje przenikające się nawzajem funkcje: ewangelizacyjną z edukacyjną. Staje się przez to uprzywilejowanym miejscem wspierania integralnego rozwoju osobowego ucznia zmierzającego do dojrzałości, akcentując jego wymiar cielesno-duchowy.
Według Jana Pawła II podstawową misją szkoły katolickiej jest wychowywanie mężczyzn i kobiet, którzy w przyszłości będą umieli oddawać swoje najlepsze zdolności dla dobra społeczeństwa i Kościoła. Papież Polak pozostawił po sobie ogromne dziedzictwo, z którego zobowiązani jesteśmy czerpać. Dla milionów młodych ludzi był wzorem i mistrzem wskazującym drogę życia. Teraz, gdy go zabrakło, młodzież nadal wymaga troski i wskazywania kierunku. Wydaje się być oczywistym, że właśnie tę rolę przewodników młodzieży powinni podjąć wychowawcy, zwłaszcza w szkołach katolickich.
1. Powołanie katolickich szkół w Zamościu
Idea szkoły katolickiej była żywa już kilka lat przed jej formalnym zaistnieniem. Spotykały się różne środowiska, w których podejmowane były dyskusje o celowości i sposobie utworzenia takiej placówki. W roku 2003/2004 Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej zorganizowała w Zamościu Studium Edukacji Narodowej. Program zajęć przybliżał dorobek myśli klasycznej i chrześcijańskiej w perspektywie rozwoju człowieka i jego doskonalenia. W studium brali udział nauczyciele, rodzice oraz zainteresowani tematyką wychowawczo-edukacyjną.
Pierwsze oficjalne spotkania w sprawie katolickich szkół odbywały się w Radzie Miasta Zamościa w 2003 r., kiedy to członkowie Katolickiego Stowarzyszenia Inteligencji zostali wybrani do Rady Miejskiej. Maria Gmyz – prezes stowarzyszenia została przewodniczącą Rady Miejskiej, a wiceprezes stowarzyszenia Irena Brzyska – przewodniczącą komisji oświatowej. Pomimo wielu spotkań, jakie w tamtym czasie miały miejsce trudno było znaleźć podmiot, który podjąłby się zadania założenia i prowadzenia takiej szkoły. Po wielu trudnościach z tym związanych, w roku 2004 Katolickie Stowarzyszenie Inteligencji jako organ społeczny podjęło decyzję przyjęcia na siebie obowiązku utworzenia katolickich szkół w Zamościu. W dniu 28.09.2004 r. złożony został wniosek do prezydenta Zamościa o udzielenie zezwolenia na założenie z dniem 01.09.2005 r. Katolickiej Szkoły Podstawowej i Katolickiego Gimnazjum im. św. Ojca Pio z siedzibą w Zamościu. Prezydent decyzją z dnia 25.03.2005 r. udzielił Katolickiemu Stowarzyszeniu Inteligencji zezwolenia na prowadzenie powyższych szkół. Następnie Pasterz Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej Bp Jan Śrutwa dekretem z dn. 31.08.2005 r. powołał i pobłogosławił podjętą inicjatywę.
W dniu 01.09.2005 r. Szkoły Katolickie im. św. Ojca Pio w Zamościu rozpoczęły swoją działalność przy ul. Sikorskiego 11. Uroczyste otwarcie odbyło się z udziałem Pasterza Diecezji i wielu zaproszonych gości. Po roku od rozpoczęcia nauki w szkołach, liczba uczniów powiększyła się dwukrotnie. Zaistniała konieczność dostosowania budynku do potrzeb większej liczby uczniów. Powiększono szkołę o nową salę gimnastyczną, dwie sale lekcyjne i szatnię. Po dwóch latach działalności w szkołach uczyło się prawie 200 dzieci. Warunki lokalowe placówki były ograniczone, dzieci musiały uczęszczać na dwie zmiany. W takiej sytuacji podjęta zostaje trudna, ale konieczna decyzja o rozbudowie budynku szkoły. W maju 2008 r. rozpoczęte zostały prace budowlane, które trwały do września 2009 r. Od początku roku szkolnego 2009/2010 uczniowie szkół katolickich uczą się już w nowej części budynku (nabudowanym piętrze), dzięki czemu zakończył się tryb zmianowości. Szkoły Katolickie w Zamościu cieszyły się od początku swego istnienia wielką życzliwością i opieką ze strony Pasterzy Diecezji: Ks. Bpa Jana Śrutwy i jego następcy Ks. Bpa Wacława Depo. Od 1 września 2010 roku organem prowadzącym Szkoły Katolickie św. Ojca Pio w Zamościu jest Diecezja Zamojsko-Lubaczowska.
2. Działalność formacyjna i edukacyjna
Szkoły katolickie są wspólnotą wychowującą, którą tworzą nauczyciele, uczniowie i rodzice. Placówki takie kładą nacisk na dydaktykę i na wychowanie, które opiera się na wartościach religijn0-patriotycznych. Już od pierwszej klasy szkoły podstawowej uczniowie zamojskich szkół katolickich podczas uroczystości Ślubowania na ucznia recytują wiersze patriotyczno-religijne. Uroczystość taka rozpoczyna się słowami wiersza: Panie Boże zaczynamy już naukę w szkole…, a myśl przewodnia spotkania brzmi: Bóg, Honor, Ojczyzna. Uczniowie modlą się wraz z nauczycielami przed lekcjami i po ich zakończeniu, jak również przed rozpoczęciem ważnych spotkań, imprez oraz wycieczek szkolnych. Biorą udział w rekolekcjach adwentowych i wielkopostnych, wraz z nauczycielami wyjeżdżają na rekolekcje formacyjne. Ważne uroczystości szkolne rozpoczynają się Mszą św. Społeczność szkolna uczestniczy w Mszach św. pierwszopiątkowych. Ważną uroczystością w szkole katolickiej jest I Komunia św. Jest ona organizowana w kościele pod wezwaniem św. Brata Alberta w ten sposób, aby uczniowie przeżywali ją wspólnie całą klasą, pomimo tego, że należą do różnych parafii w mieście. Wychowawcy klasy II wspólnie z katechetą angażują się w przygotowanie uroczystości. Placówka kładzie nacisk na dom rodzinny ucznia. W szkole organizowane są uroczystości typowo rodzinne: Dzień Rodziny, Wieczór Kolęd i Pastorałek, spotkania opłatkowe, zabawa choinkowa, podczas których rodziny poznają się wzajemnie, wymieniają doświadczeniami, prezentują swoje talenty, integrują się. Młodsze rodzeństwo poznaje atmosferę panującą w tego typu szkole. Stało się tradycją, iż podczas uroczystości Dnia Rodziny nawiązuje się do Świętej Rodziny jako wzoru dla wszystkich rodzin.
Każdego roku obchodzony jest Dzień Patrona Szkoły, podczas którego nauczyciele starają się przybliżyć swoim podopiecznym postać św. Ojca Pio. Uczniowie biorą udział w różnego typu konkursach (literacki, plastyczny, multimedialny). Przygotowywane są uroczyste akademie. Mając na uwadze tradycyjne polskie wychowanie staramy się kultywować postacie świętych oraz przestrzegać właściwego nazewnictwa świąt (nie Mikołajki – ale Dzień św. Mikołaja, nie wróżby andrzejkowe – ale przybliżenie postaci św. Andrzeja). Przestrzegamy przed ukrytymi współczesnymi zagrożeniami duchowymi przenikającymi do nas z filozofii dalekiego wschodu, jak również z narastającego na zachodzie neopogaństwa (Halloween, Harry Potter, Walentynki, wschodnie sztuki walki, mandale). Szkoły katolickie muszą odznaczać się wysokim poziomem, bo inaczej przestałyby istnieć. Kadra nauczycielska powinna być solidnie zaangażowana w rzetelne i profesjonalne przekazywanie wychowankom wiedzy merytorycznej. Okazywana być powinna prawdziwa troska o rozwój każdego ucznia, zarówno intelektualny, fizyczny jak i kulturalny. W zamojskich szkołach katolickich nauczyciele prowadzą wiele dodatkowych zajęć, m.in. zajęcia rytmiczno-taneczne, zajęcia teatralne (też Ewangelia na scenie), kółka przedmiotowe, zajęcia z dzieckiem zdolnym, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne.
W ramach Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Zamościu, w budynku szkoły organizowane są sympozja naukowe. Prelegenci są znanymi i cenionymi ludźmi nauki. Warto tu podkreślić uczestnictwo takich osób jak: ks. prof. Czesława Bartnika, ks. prof. Tadeusza Guza, którzy od początku rozumieli i wspierali podjętą inicjatywę. Nauczyciel musi pamiętać, że wszystko to, co mówi i czyni, a także jak mówi i realizuje swoje powołanie ma walor wychowawczy. Między innymi dlatego nauczyciele szkół katolickich w Zamościu każdego roku uczestniczą w organizowanym przez Radę Szkół Katolickich forum dla nauczycieli szkół o takim profilu nauczania. Spotkania te odbywają się na Jasnej Górze. Nauczyciele biorą również udział w organizowanych przez IEN sympozjach naukowych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
Monika Sowa